Policja w czasach pandemii
Data publikacji: 2021-03-24
Przeczekajmy jeszcze tylko dwa tygodnie. Ile razy już słyszeliśmy te słowa z ust polityków i ekspertów rządowych. Wirus jest w odwrocie, już nie musimy się go obawiać - tak też nam mówiono, gdy toczyła się walka wyborcza o ciepłe posady dla polityków. Rzeczywistość okazała się jednak zgoła odmienna, a w dniu 20 marca 2021 roku został wprowadzony na terenie całego kraju kolejny lockdown.
Zatem nie mogą dziwić informacje, że ludzie zaczynają się buntować. Niektórzy otwierają swoje biznesy, a kibice wychodzą na ulice, aby pod stadionami dopingować swoje drużyny. Niestety pojawiają się także informacje, że za takie czyny Policja wystawia mandaty, a jako podstawę ich nakładania wskazuje Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
Problem dla Policji jest jednak taki, że wprowadzone przez Radę Ministrów w ww. Rozporządzeniu ograniczenia, nakazy i zakazy nie mogą tworzyć podstawy prawnej do ukarania obywatela za otwarcie swojego biznesu, czy też za realizację jego prawa do przemieszczania się. Liczne wyroki sądowe potwierdzają takie stanowisko. Kilka dni temu tj. 16 marca 2021 roku Sąd Najwyższy wydał kolejne trzy takie wyroki. W wyrokach tych wyraźnie wskazał, iż ustawodawca nie może przekazywać do unormowania w drodze rozporządzenia spraw o istotnym znaczeniu dla urzeczywistnienia wolności i praw człowieka i obywatela zagwarantowanych w konstytucji. Sąd Najwyższy podkreślił, że wymienione sprawy muszą być regulowane bezpośrednio w ustawie.
Pomimo powszechnej już wiedzy, że ograniczenia płynące z Rozporządzenia Rady Ministrów są niezgodne z konstytucją, to Policja nadal ściga obywateli i nakłada mandaty karne. Takie działania Policji są niezrozumiałe, gdyż według ustawy o Policji ma ona służyć społeczeństwu, chronić bezpieczeństwo ludzi i utrzymywać bezpieczeństwo porządku publicznego. Dodatkowo przed podjęciem służby Policjant składa ślubowanie, którego treść jest następująca: „Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków policjanta, ślubuję: służyć wiernie Narodowi, chronić ustanowiony Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej porządek prawny, strzec bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia. Wykonując powierzone mi zadania, ślubuję pilnie przestrzegać prawa, dochować wierności konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych. Ślubuję strzec tajemnic związanych ze służbą, honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej”.
Także sama ceremonia ślubowania ma podkreślić służbę społeczeństwu, gdyż taką ceremonię organizuje się w pomieszczeniu jednostki Policji o estetycznym wystroju, w którym jest umieszczone dobrze widoczne godło Rzeczypospolitej Polskiej, eksponowana flaga państwowa, Konstytucja RP oraz sztandar jednostki Policji, jeżeli został jej nadany. Ślubowanie zwiera w sobie dwa podstawowe fundamenty służby Policjanta. Pierwszym fundamentem jest służba, a drugim jest ochrona. Nakładane przez Policjantów mandaty na przedsiębiorców, którzy otwierają swoje biznesy, a także na obywateli za dopingowanie swoich drużyn pod stadionami, skłania ku refleksji, że spora część Policjantów zapomina o treści swojego ślubowania. Niektórzy z Policjantów zasłaniają się argumentem, że tylko wykonują rozkazy swoich przełożonych. Jasno jednak trzeba podkreślić, że Policjant nie ma obowiązku wykonywania zarówno rozkazów, jak i poleceń wydawanych z naruszeniem prawa, o czym niejednokrotnie niektórzy przełożeni zapominają, próbując niefortunnie uwikłać Policjanta, który odmówił wykonania rozkazu czy polecenia, w tok wywiedzionego postępowania dyscyplinarnego.
Składając ślubowanie każdy funkcjonariusz Policji przyjmuje na siebie obowiązek przestrzegania zasad etyki zawodowej. Tekst ślubowania oznacza, że policjant, z chwilą jego złożenia, zna zasady etyki zawodowej i jednocześnie zobowiązuje się do samodzielnego pogłębienia wiedzy na ich temat. Nie ma tu konieczności osobnego zapoznawania funkcjonariusza z zasadami etyki, ponieważ to on sam powinien wykazać inicjatywę w ich poznaniu. Obywatel ma prawo wymagać od Policjanta znajomości prawa, które ten chce w stosunku do obywatela wyegzekwować. Często jednak obywatel musi bronić swoich racji i praw w sądzie, czego niezbitym dowodem są wspomniane trzy wyroki Sądu Najwyższego z 16 marca 2021 roku.
Autor: Szymon Jarosz